خاطره ای از تبعید رضا شاه و گذر کردن از سیرجان

استاد باستانی پاریزی در سال ۱۳۶۶ که مورد غضب سانسور چی های وزارت ارشاد بود، مصاحبه ای با مجله کیهان فرهنگی کرد و شرح مختصری از زندگی و خاطرات جوانی اش را داد که بسیار خواندنی‌ست. از بین آنهمه گفتگوی انجام شده، چگونگی گذر رضاشاه از سیرجان و چند پی نوشت آن در ذهن این کمترین نقش بسته که خواندنش آموزنده و خالی از لطف نبوده و ذکر تاریخ معاصر است
.
اواخر تابستان ۱۳۲۰ بود که پدرم بعنوان یک واقعه مهم اعلام کرد که رضاشاه به نفع فرزند خود از سلطنت کناره گرفته است! چند روز بعد که برای ادامه تحصیل و ثبت نام به سیرجان رفته بودم، شنیدیم که شاه مستعفی به سیرجان خواهد آمد.

بنابراین آنروز عصر به بیرون شهر رفتیم و درکنار جاده خاکی ایستادیم تا اینکه اندک اندک از دور گردوخاک چند اتومبیل به هوا بلند شد که از طرف کرمان به شهر نزدیک میشدند و لحظاتی بعد اتومبیل سیاه رنگی را دیدیم که پیشاپیش دیگران به آهستگی پیش می آمد و شاه سابق درآن نشسته بود، در حالیکه سرش را با یک پارچهٔ سفیدِ عمامه مانند بسته بودند و میگفتند که دربین راه، بدلیل سرعت بالا، اتومبیل در دست انداز تکان شدید خورده و سر شاه به سقف برخورد کرده و پانسمانش کرده اند. گویا واقعیت این بود که به علت فشار عصبی و بیماری چندروزه، سردرد شدید داشته است.

بهرحال اتومبیلها با ملایمت پیچیدند و بداخل باغی از باغ های بزرگ و باطراوت و پر میوه سیرجان رفتند و شب را آنجا مانده و فردا صبح به طرف بندرعباس حرکت کردند. سفری بی بازگشت تا جزیره موریس و سپس ژوهانسبورگ. سفری که ممکن است هر صاحب قدرتی مجبور شود به آن تن دهد!